Planschade en planbaten

Planschade is de schade die de eigenaar van een bebouwbare grond ondervindt als zijn grond door een bestemmingswijziging niet meer bebouwbaar of verkavelbaar is.

Het recht op planschadevergoeding ontstaat als binnen vijf jaar na de bestemmingswijziging: 

• de grond wordt verkocht of ingebracht in een vennootschap; 
• een stedenbouwkundige vergunning wordt geweigerd; 
• een negatief stedenbouwkundig attest wordt afgeleverd. 

In specifieke gevallen kan een bouw- of verkavelingsverbod aanleiding geven tot een beperkte schadevergoeding, planschadevergoeding genaamd.

De planbatenheffing is een belasting op de meerwaarde die een perceel krijgt door een bestemmingswijziging. Dat is het geval bij bestemmingswijzigingen waarbij onbebouwbare gronden herbestemd worden tot woonzone, zone voor bedrijvigheid of recreatiezone.
De ruimtelijke uitvoeringsplannen kunnen door bestemmingswijziging planbaten doen ontstaan.
Een planbatenheffing is verschuldigd wanneer, op basis van een in werking getreden ruimtelijk uitvoeringsplan, een perceel in aanmerking komt voor een vergunning (om woningen, bedrijfsgebouwen of recreatieve inrichtingen te bouwen of een functiewijziging door te voeren).